Bakanlıktan Büyük Destek: Su Kısıtı ve Üretim Planlamasına Uygun Üretim Yapan Çiftçilere Yüzde 100’e Varan Mazot ve Gübre Desteği
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Tarımda Yeni Dönem: Üretim Planlaması ve Yeni Destekleme Modeli” başlıklı basın toplantısında tarım sektöründe devrim niteliğinde olan yeni destekleme modelini kamuoyuna tanıttı. Yumaklı, tarımsal üretimin küresel risklerle karşı karşıya olduğunu belirterek, iklim değişikliği, nüfus artışı, doğal afetler, göç ve gıda milliyetçiliği gibi faktörlerin, gıda arz güvenliğini tehdit ettiğini vurguladı.
Küresel Riskler ve Türkiye’nin Konumu
Son yıllarda dünya genelinde yaşanan çevresel ve ekonomik krizlerin tarımsal üretimi büyük risk altına soktuğunu ifade eden Yumaklı, Türkiye’nin de bu krizlerden kaçınılmaz olarak etkilendiğini söyledi. Bakan Yumaklı, özellikle toprak ve su kaynaklarının azalması ve kirlenmesiyle karşı karşıya kalındığını, bu nedenle sürdürülebilir bir üretim modeline geçmenin şart olduğunu belirtti. Bakanlık olarak, bu risklerle mücadele için verimli, kaliteli ve kayıtlı bir tarım sektörüne odaklanacaklarını ifade etti.
Yumaklı, “Gelecek nesillerin gıda güvenliğini sağlamak için bitkisel üretim planlamasını eylül ayı itibarıyla hayata geçirdik. Hayvansal ve su ürünleri üretimi de 1 Ocak itibarıyla yürürlüğe girdi. Tarımsal üretimde güçlü bir konumdayız, ancak su kısıtı gibi temel sorunları çözmemiz gerekiyor” dedi.
Türkiye’nin Su Kıtlığı ve Tarımsal Üretim
Bakan Yumaklı, Türkiye’nin kişi başına düşen yıllık 1.313 metreküplük su potansiyeli ile “su stresi altında” bir ülke olduğunu vurguladı. 2030 yılına kadar gerekli önlemler alınmazsa, bu miktarın 1.000 metreküpün altına düşebileceğine dikkat çeken Yumaklı, bunun Türkiye’yi “su fakiri” bir ülke konumuna getirebileceğini belirtti.
Yumaklı, su kısıtı olan bölgelerdeki üreticilere yönelik desteğin artırılacağını ve üretim planlamasının merkezine suyun yerleştirildiğini açıkladı. “Tarımsal üretimde en önemli girdi su olacak. Bu yüzden tarım politikalarımızı suya dayalı bir üretim modeline göre şekillendiriyoruz” diyen Yumaklı, bu kapsamda suyu etkin kullanan çiftçilere ciddi destekler sunulacağını kaydetti.
Üretim Planlamasında Yeni Dönem
Bakanlık, yeni tarımsal üretim planlaması ve destekleme modeli ile sadece mevcut tarımsal üretimi artırmayı değil, aynı zamanda su kaynaklarının korunmasını hedefliyor. Bu plan çerçevesinde belirlenen 13 stratejik ürün arasında buğday, arpa, nohut, mercimek, ayçiçeği ve aspir gibi su yoğunluğu düşük ve stratejik öneme sahip ürünler yer alıyor. Türkiye’deki ekilebilir tarım arazilerinin yüzde 77’sini kapsayan bu ürünlerin ekimi, planlama dahilinde belirlenen havzalarda yapılacak ve çiftçiler destekleme programına dahil edilecek.
Yumaklı, bu stratejik ürünlerin yanı sıra hayvan beslenmesi açısından kritik öneme sahip yem bitkilerinin de üretim planlamasına dahil edildiğini söyledi. Bu kapsamda, çiftçilerin belirlenen havzalarda bu ürünleri ekmesi durumunda, mazot ve gübre desteğinin yanı sıra ek mali destekler alacaklarını belirtti.
Desteklerde Yapılan Yenilikler
Bakan Yumaklı, tarımsal desteklerin sadeleştirildiğini ve 165 farklı kalem altındaki desteklerin daha etkin hale getirildiğini belirtti. Yeni model kapsamında tarımsal destekler üç ana başlık altında toplanacak: Temel Destek, Planlama Desteği ve Üretim Geliştirme Desteği.
- Temel Destek: Planlama dışındaki ürünler haricindeki tüm ürünlere mazot ve gübre desteği verilecek. Kullanılan mazotun yüzde 50’si, gübrenin ise yüzde 25’i devlet tarafından karşılanacak.
- Planlama Desteği: Belirlenen stratejik ürünleri, tarımsal üretim havzalarında eken çiftçiler, mazot ve gübre desteğinin tamamını alacak. Yani, mazotun yüzde 100’ü ve gübrenin yüzde 50’si karşılanacak.
- Üretim Geliştirme Desteği: Su kısıtı olan bölgelerde belirlenen ürünleri eken çiftçiler ise gübre desteğinin kalan yüzde 50’sini de alarak, mazot ve gübre masraflarının tamamını devlet desteği ile karşılamış olacak.
Su Kısıtı ve Planlama Destekleri
Bakan Yumaklı, özellikle su kısıtı olan bölgelerde üretim yapacak çiftçilere yönelik yeni bir destek modeli geliştirdiklerini açıkladı. Bu bölgelerde stratejik ürünlerin ekilmesi durumunda, çiftçiler mazotun ve gübrenin yüzde 100’ünü devlet desteği olarak alacak. Bunun yanı sıra, su kısıtı olan bölgelerdeki üretim, havza bazlı olarak daha detaylı bir planlama sürecine dahil edilecek.
Yerel ve Milli Tohumlara Destek
Bakan Yumaklı, yeni destek modelinde bir diğer önemli yeniliğin yerli ve milli tohumların kullanımına yönelik ek destekler olduğunu belirtti. Çiftçilere yerli tohum kullanmaları durumunda ilave teşvikler sağlanacağını ifade eden Yumaklı, bu tohumların tarımsal üretimde önemli bir yer tutacağını vurguladı.
Uzun Vadeli ve Öngörülebilir Destekler
Bakan Yumaklı, ilk defa üç yıllık bir periyot boyunca geçerli olacak tarımsal destekleri açıkladıklarını belirterek, çiftçilerin hangi ürünü ektiklerinde ne kadar destek alacaklarını önceden bileceklerini söyledi. Bu da tarım sektörüne uzun vadeli bir planlama imkânı sunacak. Ayrıca, bu desteklerin girdi maliyetlerine göre güncelleneceği ifade edildi.
Sonuç ve Gelecek Planları
Yumaklı, tarımsal desteklerin sadeleştirilmesi, su kıtlığına yönelik planlamalar ve yerli tohum kullanımına yönelik teşviklerin, Türkiye’nin tarımsal üretim gücünü artıracağını vurguladı. İklim değişikliği ve su stresi gibi küresel sorunlara karşı dirençli bir tarım sektörü inşa etmeyi hedefleyen bu politikalar, üreticiye hem ekonomik anlamda destek olacak hem de kaynakların verimli kullanımını sağlayacak.
