Son yıllarda yoğun olarak konuşulan bir elektrikli traktör konusu var. Özellikle 2 yıl önce John Deere 6000 serisine benzer bir kasa ile videoları gündeme düştüğünden beri ülkemiz çiftçileri olarak hepimiz bu konuya odaklandık. TESLA’nın elektrikli ve otonom otomobil üretmesi ile birlikte başlayan içten yanmalı motorların kapanma devri ile birlikte elektrikten güç alan bir çok taşıtın gündem olması herkes tarafından gayet normal ve geleceğin teknolojisi olarak görülüyor. Çünkü havayı kirletmiyor, anlık tork isteğine hızlıca cevap verebiliyor.
Peki nedir bu elektrikli traktör? Ne kadar verimlidir? Şarj istasyonu olacak mıdır? Teknolojisi günümüzde kullandığımız traktörlerimizin yerini alabilecek kadar gelişmiş midir ? Hep beraber bu yazımızda kronolojik olarak inceleyelim.
Tarım bakanı Dr. Bekir Pakdemirli’nin bir projesi olarak gündeme gelen elektrikli traktör projesi geçmiş yıllarda ilk olarak DMA (Derindere Motorlu Araçlar) Enerji firmasına geliyor. DMA Enerji İstanbul Zeytinburnu merkezli bir yerli elektrikli araç ve depolama sistemleri üreticisi. Toyota’nın Hibrid Corolla araçları için çözümler üreten bir firma. DMA ile yapılan çalışmalarda hepimizin bildiği, gördüğü o ilk elektrikli traktör prototipi üretiliyor ve denemeleri/testleri başarı ile geçiyor. Sonrasında ise DMA Enerji’de bulunan ve elektrikli traktör projesine Dr. Bekir Pakdemirli ile birlikte öncülük eden Önder YOL’un DMA Enerji’den ayrılması ile birlikte ZY Elektrikli Traktör A.Ş. kuruluyor. ZY’nin anlamı ise Ziraat Yol. Çünkü projede Ziraat GYO’nun ortaklığı bulunuyor. Fabrika Kocaeli/Dilovası’na kurularak Tagem ve Tigem ile anlaşma yapılarak çalışmalara başlanıyor. Tigem ve Tagem alım garantisi veriyor projeye. İlk aşamada 130+, 105-120 ve 55-65 beygirlik olmak üzere 3 prototip üzerine çalışmalar yapılıyor. Tigem 130+ HP olan modelden 9 adet satın alıyor.
Ar-ge ve prototipleme çalışmalarının 2021 Ocak itibari ile bitirilerek seri üretime geçilmesi planlanan projede, pandemi’den dolayı gerçekleşen aksama sebebiyle yeni belirlenen seri üretime geçiş tarihi ise 2021 Haziran’dır diyor projenin hala başında öncü olan Önder YOL. Ve ekliyor, 2021 sonunda seri üretimden 200’lü adetlerde traktör üreteceğiz diye. Dilovası’nda bulunan ZY Elektrikli Traktör A.Ş. fabrikasında üretimi yapılan ve adının EKİN olacağı sızdırılan elektrikli traktörün üzerinde bulunan 38 yazılımın tamamının ve traktörün ise %90’ının yerli olduğu bilgisini alıyoruz. 17 Yıllık tecrübe ile 85 mühendisin emek verdiği EKİN traktörün 3 tipinin de ayrı ayrı şarj ve kullanım sürelerine sahip olacağından bahsediyor Önder Bey. Peki nedir bunlar;
- 55-65 hplik bağ bahçe tipi için 20 dakika şarj ile 4-5 saat çalışma
- 130+ ve 120 Hp lik büyük traktörler için ise minimum 7-8 saat çalışma
Bu farklılıkların yanında her traktörde standart olarak sunulacak teknolojiler de var. Günümüzde kullandığımız standart traktörlerimizin aksine 3 nokta askı sistemi, kuyruk mili…vb gibi ek hidrolik sistemleri için ddoğrudan motordan güç alınmayarak her traktörün üzerine 800 Volt DC ile çalışan bir elektrik motoru kullanıldığı belirtiliyor.
En çok merak edilen şarj ve istasyon durumu ise şöyle; EKİN hem ev elektriği diye bildiğimiz 220 volt monofaze hem de sanayi elektriği diye bildiğimiz 380 volt trifaze girişlere ve çıkışlara sahip olacak. Çünkü temelde EKİN bir batarya olarak görülebilir. Bu sayede hem tarlada elektriğin olmadığı bir yerde elektrik ihtiyacımızı karşılayabileceğimiz hem de eğer ev elektriğimiz varsa 220 volt’tan 6-8 saatte, sanayi elektriğimiz varsa 380 volt’tan ise 90 dakikada traktörümüzü şarj edebileceğiz. Aynı zamanda şarj süresini 60 dakikanın altına düşürmek için sarj istasyonları geliştiriyorlar. EKİN’in üzerindeki bataryaların ise 4.000 kullanımlık olduğundan bahsediliyor. Buradan hesapla traktörün bataryasının yaklaşık 20 yıl olduğunu söyleyebiliriz.
Peki çok yeni olan bu traktörün arıza durumu nasıl olacak? ZY Elektrikli Traktör bu konuya da yine bir teknolojik çözümle yaklaşmış. Bütün EKİN traktörlerin üzerinde bulunan yazılımlar anlık olarak ZY Elektrikli Traktör’ün merkezi ile haberleşecek ve olası bir sorunun hem gerçekleşmeden önceden kestirimi için hem de sorun oluştuğunda anlık müdahale için bir uyarı sistemi geliştirilmiş.
2021 Haziran’a kadar Tagem ve Tigem çiftliklerinde deneme ve testleri yapılarak Haziran Ayı’nda yapılacak lansmanla bizlere tanıtılacak EKİN traktör aynı tarihte ZY Elektrikli Traktör fabrikasında seri üretime de geçecek. Pazarda çok yeni bir oyuncu olan EKİN’in, uzun yıllardır piyasayı domine etmiş diğer büyük firmalar ve eski teknolojilerin karşısında alışılmışın aksine olan yeni ve tamamen farklı olan teknolojisi ile sektöre çok farklı bir pencereden bakış açısı getirdiğini eklemek isteriz. Umarız, EKİN üretim, satış, servis ağlarını geliştirerek ülkemizin elektrikli traktörü olma yolunda hepimizin sahipleneceği ve bir gün satın alarak kullanacağı bir traktör olur.