Küresel Isınma Buğday Ekim Takvimini Değiştiriyor: Prof. Dr. Yalçın Kaya’dan Üreticilere Kasım Tavsiyesi
Trakya Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Bölümü Başkanı ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, buğday ekim sezonunda son yıllarda gözlenen değişimlere dikkat çekti. Küresel ısınmanın etkisiyle mevsim sıcaklıklarının artması, buğday ekim döneminin kasım ayına kaymasına neden oluyor. Kaya, bu değişimin tarımsal üretimi ve ekim takvimlerini yeniden şekillendirdiğini belirterek, çiftçilere önemli tavsiyelerde bulundu.
Küresel Isınma Buğday Ekiminin Zamanını Değiştiriyor
Prof. Dr. Kaya, iklim değişikliklerinin buğday ekim dönemini ciddi şekilde etkilediğini vurguladı:
“Son yıllarda küresel ısınma çerçevesinde artık ekim ayını kasım ayına taşımak zorundayız. Kasım ayının başındayız ve bu, ekim için en uygun dönem. Eğer ekim yapılmamış ve tarlada alatav (toprak yüzeyinin nemli olduğu, ancak toprak altının kuru olduğu durum) yoksa, üreticiler yağışı beklemeden ekime başlamalılar.”
Ekimde Alatav Sorununa Dikkat
Toprak nemliliği eksikliğinin ekimde sorun yarattığını belirten Kaya, alatav sorununun verimi düşürebileceğini vurguladı. Çiftçilerin tarlalarında bu durumu kontrol etmelerini öneren Kaya, yağış beklemeden kuruya ekimin yapılabileceğini de belirtti. Çiftçilerin, ekim için 15 Kasım’a kadar sürelerinin olduğunu hatırlatarak şu uyarıda bulundu:
“Alatav problemi olmayan tarlalarda kuruya ekim yapılabilir. Ekimlerini tamamlamadan önce tohum yatağını hazırlayıp ekimi gerçekleştirmeleri büyük önem taşıyor. 15 Kasım’a kadar ekim yapabilirler.”
Karsız Don ve Toprak Hastalıklarına Karşı Önlem
Prof. Dr. Kaya, kış aylarında buğdayın erken büyümesi durumunda karşılaşılabilecek riskleri de açıkladı. Erken ekim sonucu bitkilerin hızlı büyümesiyle karsız don riskinin arttığını belirten Kaya, Aralık ayına doğru sıcak hava devam ederse buğdayın büyüme riskinin olumsuz etkiler doğurabileceğini kaydetti. Bu durumda toprak hastalıklarının yayılabileceğini ve don olaylarının buğdayın verimini düşürebileceğini belirtti:
“Buğdaylar 15-20 santimetreye ulaşıp su tutarsa, karsız donlarla büyüme noktaları zarar görebiliyor. Rüzgarın da etkisiyle bitki sarararak büyüme bozuluyor, verim düşüyor.”
Ekim Zamanı Neden 1 Ay İleriye Kaydı?
Geçmişte ekim ayının 10’undan sonra ekime başlanabileceği belirtilirken, bu sürenin iklim değişiklikleri nedeniyle kasım ayına kaydığını belirten Kaya, artık çiftçilerin kasım ayını tercih etmeleri gerektiğini vurguladı:
“Eskiden ekim ayının 10’undan itibaren buğday ekilirdi; ancak artık iklim koşullarına bağlı olarak 1 ay ileriye kaydı. Çiftçilerimiz, tarlada alatav sorunu yoksa yağış beklemeden ekimlerini yapmalı ve merdane çekerek tohum-toprak temasını sağlamalılar.”
Küresel ısınmanın tarım üzerindeki etkilerinin gözle görülür hale geldiği bu dönemde, Prof. Dr. Yalçın Kaya’nın tavsiyeleri, iklim değişiklikleriyle uyumlu tarımsal planlamanın önemini bir kez daha ortaya koyuyor. Trakya’da buğday üretimi yapan çiftçiler, iklim koşullarına göre hareket ederek verimlerini artırmayı hedefliyor.
