Kremlin’den yapılan açıklamada Karadeniz Tahıl koridoru anlaşmasının “şimdilik” durdurulduğu belirtildi. Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, “Kırım Köprüsü’ne yapılan saldırının tahıl anlaşmasının sona ermesi arasında bir bağlantı yok. Rusya, şartlar sağlandığında anlaşmaya geri dönecek.” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz Temmuz ayında Birleşmiş Milletler ve Türkiye’nin aracılık ettiği anlaşma, Rusya-Ukrayna çatışması nedeniyle bloke edilen Ukrayna tahılının güvenli bir şekilde ihraç edilmesini sağlayarak küresel gıda krizini hafifletmeyi amaçlıyordu.
Söz konusu anlaşma birkaç kez uzatılmıştı ancak, Rusya aylardır anlaşmanın uzatılması için gerekli koşulların yerine getirilmediğini belirtiyordu.
Peskov tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Karadeniz Tahıl Koridoru anlaşması bugün geçerliliğini yitirmiştir. Rusya’yı ilgilendiren koşullar yerine getirildiğinde, Rusya derhal anlaşmaya geri dönecektir. Anlaşmanın Rusya’yı ilgilendiren kısımları yerine getirilmemiştir, bu nedenle yürürlükten kalkmıştır. Şimdilik anlaşma durdurulmuştur.”
“İTİRAZIMIZ TARAFLARA İLETİLDİ”
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da Ria haber ajansına yaptığı açıklamada, “Rusya, anlaşmanın uzatılmasına itirazını bugün Türk ve Ukrayna tarafları ile Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine resmen bildirdi.” ifadesini kullandı.
Anlaşma için Rusya´nın 6 şartı.
Rusya’nın egemen bir devlet olarak her zaman anlaşmadan çekilme hakkının olduğunu söyleyen Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin‘in kendisinin söylediği hiçbir şeyin yerine getirilmediğini söylediğini belirtti. Rusya’nın anlaşmaya dönmek için 6 şart sunduğunu dile getiren Caşın, o maddeleri şu şekilde sıraladı;
- Gıda ve gübre ihracatı engellenmiyecek.
- Rusya tarım bankası uluslararası bankacılık sistemine döndürülmesi isteniyor.
- Rusya’nın SWIFT ödeme sistemindeki aksaklığın giderilmesi.
- Tarım makinalarındaki parça tedariğinin giderilmesi.
- Gemi üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması.
- Odessa’da’daki limanda sıvı amonyak boru hattının yeniden açılması.
Türkiye anlaşmayı yeniden başlatabilir mi?
Anlaşmanın Rusya tarafından askıya alınmasının ardından Türkiye adına ilk açıklama Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan geldi. Erdoğan, Körfez turuna çıkmadan önce düzenlediği basın toplantısında, “Dostum” olarak nitelediği Putin’in insani amaçlı bu anlaşmanın devamından yana olduğunu kaydetti ve Moskova ile temasların süreceğini kaydetti.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile temasa geçeceğini, kendisinin de Putin ile telefonda bir görüşme gerçekleştireceğini belirten Erdoğan, girişimin uzun ara vermeden hemen başlamasını amaçladığını kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu konuları Ağustos ayında Türkiye’ye bir ziyaret düzenlemesi söz konusu olan Putin ile yüz yüze görüşeceğini de vurguladı.
Ankara’dan gelen iyimser açıklamalara karşın Moskova’nın tutumunda kararlı olduğu değerlendirmeleri yapılıyor.
Tahıl koridoruna ilişkin Rus kararının, Türkiye’nin NATO Liderler Zirvesi öncesinde ve sırasında Batı ile pozisyonunu daha da yakınlaştırmasının ardından geldiği de dikkat çekiliyor.
